Jeremiasz Falck (ok. 1610-1677)

Zobacz dokumenty

Jeremiasz Falck, wybitny rytownik gdański, działający we Francji w pierwszej połowie XVII w.

Jeremiasz Falck (ok. 1610-1677), jeden z najwybitniejszych rytowników XVII w., urodził się w Gdańsku, tam uczył się i zaczął swoją karierę.

W latach 1639-1645 działał w Paryżu, współpracując  m. in. z Willemem de Gheyn i Jérôme’em Davidem dla renomowanych tamtejszych wydawców rycin : Jean’a Leblonda, Justusa van Egmonta i Pierre’a Mariette. W czasie pobytu we Francji wykonał portrety Ludwika XIII i wielu osobistości z otoczenia monarchy oraz szereg dzieł o tematyce alegorycznej, mitologicznej, symbolicznej i rodzajowej : pięć zmysłów, cztery pory roku, cztery żywioły, dwanaście miesięcy itp. 

W 1646 powrócił do rodzinnego Gdańska. Stworzył wówczas między innymi ryciny przedstawiające bramy triumfalne wzniesione przez miasto z okazji wjazdu Marii Ludwiki Gonzagi, małżonki Władysława IV. W latach 1649–1654 przebywał w Szwecji, zatrudniony jako nadworny rytownik królowej Krystyny, a po jej abdykacji wrócił ponownie do Gdańska. Następnie pracował jeszcze w  Kopenhadze, Amsterdamie i Hamburgu. W 1664 roku osiadł definitywnie w rodzinnym  mieście. Zmarł w 1677 roku i został pochowany w kościele ewangelickim św. Piotra i Pawła.

Dorobek Jeremiasza Falcka obejmuje głównie miedzioryty o bogatej i różnorodnej ikonografii: portrety, przedstawienia religijne, mitologiczne, alegoryczne i sceny rodzajowe. Falck odznaczył się także w dziedzinie ilustracji książkowej wykonując karty tytułowe do dzieł m. in.  Jana Heweliusza: Selenographia, 1647 i Machina Coelestis, 1673 oraz wiele prac dla gdańskiej oficyny wydawniczej Georga Förstera.  

Sygnował najczęściej swe dzieła nazwiskiem i określeniem „Polonus” lub „Gedanensis”.