Emigracja międzywojenna

Po 1918 w odrodzonej Polsce nastąpił silny wzrost demograficzny, podczas gdy wykrwawiona  wojną Francja, ze wzgęldu na duże straty w ludności, dotkliwie odczuwała brak siły roboczej.

3 września 1919 roku oba kraje podpisały porozumienie o warunkach przyjęcia Polaków przez Francję. W 1924 roku  organizacje specjalizujące się w naborze kandydatów na wyjazd  połączyły się i utworzyły SGI Société générale d’immigration. Dla większości emigrantów droga do Francji przechodziła przez  miejscowość Toul w Lotaryngii. Specyficzną  grupę stanowili tzw. „Westfalczycy”  wywodzący się ze Śląska, Poznania i Mazur, którzy przybyli do Zagłębia Ruhry po 1871 i nabyli obywatelstwo niemieckie.  Po odzyskaniu niepodległości wielu z nich wrócilo do Polski, a znaczna część wyjechała do Francji przyjmując obywatelstwo francuskie. W 1923 po zajęciu  Ruhry przez Francję nowa fala ponad 100 tysiecy „Westfalczyków” przybyła do tego kraju.

W latach dwudziestych największe skupiska polskich emigrantów znajdowały się w Nord-Pas-de-Calais, Lotaryngii, Pikardii oraz w centralnej Francji. W 1931 roku Polonia licząca ok. 500000 osób stanowiła drugą grupę etniczną po społeczności włoskiej. Większość polskich robotników była zatrudniona w kopalniach węgla oraz rudy żelaza, w hutnictwie oraz w rolnictwie.

Polacy we Francji organizowali się w licznych stowarzyszeniach kulturalnych, kościelnych i oświatowych, jednakże ich przywiązanie do polskich tradycji i do religii, było niesprawiedliwie   postrzegane jako hamulec do integracji. Wychodziło wiele czasopism polonijnych, z których najpoważniejszym był „Narodowiec” wydawany w Lille.

Kryzys gospodarczy we Francji w latach trzydziestych spowodował, że wielu czlonków zwiazków zawodowych oraz działaczy lewicy zostało wydalonych z tego kraju. 

Pomimo uzyskanych praw i wolności wyznania gwarantowanych przez polską konstytucję z 1921 roku, ludność pochodzenia żydowskiego masowo opusciła Polske i stanowiła 15 % emigrantów z Polski. Społeczność żydowska zarówno z Polski jak i z innych krajów Europy Wschodniej i Centralnej  skupiła się głównie w Paryżu w dzielnicach Marais (Saint-Paul nazwano „Pletzl” od slowa w jidisz oznaczajacego maly plac), Belleville oraz w 19-tej i 20-tej. Była to grupa bardzo zróżnicowana, składająca sie z jednej strony z osób przywiązanych do tradycji religijnych, a z drugiej z działaczy socjalistycznych. Ludność ta trudniła sie głównie drobnym handlem ulicznym, usługami krawieckimi i szewskimi. Panowało spore ubóstwo, ktoremu starały się zapobiec liczne stowarzyszenia. Francja była postrzegana jako kraj azylu, mimo narastającego antysemityzmu lat trzydzistych.

Ilustracja : membres de l'association devant le siège de l'association et de la Chambre de commerce franco-polonaise, au 7 rue de Poitiers, Paris, 7e