Stanisław Leszczyński (1677-1766)

Stanisław Leszczyński – dwukrotny król Polski

Pochodzący z rodu wpływowych magnatów wielkopolskich, od pokoleń dzierżących ważne urzędy, Stanisław urodził się w 1677 roku. Otrzymał doskonałą edukację, ożenił się z Katarzyną Opalińską, posiadającą również wspaniałe koligacje.

Portrait de Stanislas Leszczynski, par G. Dagoty le fils. 1770

Wybrany na króla Polski w 1704, detronizowany w 1709, musiał opuścić ojczyznę. Po długoletniej tułaczce osiadł z rodziną w Wissemburgu (Alzacja) w 1720 roku.

W 1733, już jako teść króla Francji, udał się w sekrecie do Warszawy, gdzie po raz drugi obwołano go królem Polski. Po licznych zawirowaniach politycznych, zarówno tragicznych, jak i niemalże sensacyjnych,  musiał powrócił do Francji. W 1737 został wypracowany polityczny kompromis. Stanisław zrzekł się definitywnie korony polskiej, otrzymując tytuł księcia Lotaryngii i Baru.

Filozof dobroczyńca

Miłośnik sztuki i architektury, Stanisław podjął wielkie prace w pałacu i ogrodach w Lunéville, które było jego ulubioną siedzibą.  W ogrodach podziwiać można było egzotyczne pawilony, wspaniałą kaskadę, zaskakujące gości automaty. Król w otoczeniu dworu przyjmował wizyty filozofów (między innymi Woltera w 1748), artystów i pisarzy.

W Nancy królewski architekt Emmanuel Héré, zrealizował wielkie założenie Place Royale, uważane za jedno z najwybitniejszych dzieł nowożytnej urbanistyki.

Stanisław, sam pisarz i filozof, niestrudzenie dbał o intelektualny i duchowy rozwój swojego księstwa.  W Nancy założył między innymi : Bibliotekę Publiczną, Królewskie Towarzystwo Nauk i Literatury, Królewskie Kolegium Medyczne.

Ojciec, teść, dziadek

Po ślubie córki Stanisław i Katarzyna mieszkali przez pewien czas w Chambord. Po przeniesieniu się do Lotaryngii, król Stanisław odwiedzał czasami córkę w Wersalu. Nie miał nigdy dobrych stosunków ze swoim królewskim zięciem, zachował jednak czułe relacje z Marią i jej dziećmi.

Królewska para gościła u niego w  Lunéville tylko raz - w 1744, a wnuczki Adelajda i Wiktoria przebywały u dziadka kilka tygodni w 1761 i 1762 roku.